“CBS News”neñ şimbä könge xäbärenä qarağanda, Xalıqara atom ênergiyäse agentlığı (UAEA) Başlığı Rafael Grossi AQŞ häm İzrail höcümnäre belän qayber atom-töş qorılmalarınıñ zarar kürüenä qaramastan İrannıñ “berniçä ay êçendä” bayıtılğan urannı êşläp çığara alaçağın äytte.
İzrail 13nçe iyündä İran külämendä höcümnär oyıştıruın häm monıñ İrannıñ atom-töş qoral êşläp çığaruın totqarlawnı maqsat itüen belderde. Tähran isä bu raslawnı gel kire qağa.
Soñınnan Amerika Quşma Ştatları Tährannıñ atom-töş programması öçen qullanılğan öç töp qorılmanı bombaladı.
İran tışqı êşlär ministrı Abbas Arakçi atom-töş qorılmalarındağı zıyan külämeneñ “citdi” buluın, fäqät neçkälekläreneñ belenmäwen äytte. AQŞ İlbaşı Donald Tramp isä İrannıñ atom-töş programmasınıñ “distä yıllarğa” artqa êtärelüen alğa sörde.
Fäqät Xalıqara atom ênergiyäse agentlığı başlığı Grossi “ber öleşeneñ äle dä saqlanıp qaluın” äytte.
Comğa könne ütkärelgän häm şimbä könne çıqqan äñgämägä kürä Grossi: “Berniçä ay êçendä, bälki, tağın da qısqa ber waqıtta berniçä śentrifuga tezmäsen êşlätep, bayıtılğan urannı citeşterä ala”, - dip äytte.
Başqa ber möhim soraw isä İrannıñ höcümnärgä qädär yaqınça 408,6 kilogrammlıq yuğarı külämdä bayıtılğan uran zapasınıñ ber öleşen yäki tulısınça küçertüe belän bäyle.
Telgä alınğan şuşı urann 60% külämendä bayıtılğan. Bu miqdar grajdan qullanu däräcäsennän kübräk, ämma äle haman qoral däräcäsennän tübän. Bu material tağın da kübräk êşkärtelgän oçraqta teoretik yaqtan tuğızdan kübräk atom-töş bombasın êşläp çığara alaçaq däräcädä.
“Bu materialnıñ qayda bula alaçağın belmibez”, - dip äytüçe Grossi: “Yäğni ber öleşe höcüm waqıtında yuqqa çığarılğan buluı mömkin, ämma ber öleşe küçerelgän dä bulırğa mömkin. Şuña kürä bu ölkädä açıqlıq bulırğa tiyeş”, - dip iskärtep uzdı.
Xäzergä İran xalıq ışanıçlıları UAEA belän xezmättäşlekne tuñdıru öçen tawış birde häm Tähran bigräk tä töp urannı bayıtu qorılması bulğan “Fordo” belän bergä zıyan kürgän qorılmalarğa Grossineñ kilü telägen kire qaqtı.
Grossi: “Anda närsä buluın, qayda buluın häm nilär buluın raslıy alaçaq wazğiyättä bulırğa tiyeşbez”, - dide.
“Fox News”nıñ “Sunday Morning Futures” tapşıruına birgän äñgämäse waqıtında Tramp isä zapasnıñ küçerelüen uylamawın belderde.
Äñgämägä kürä Tramp: “Bu bik awır êş, citmäsä bez aldan kisätü dä yasamadıq. Bernärsä dä küçermädelär”, - dip äytte.
AQŞ Däwlät särqätibe Marko Rubio isä şimbä könne Waşingtonnıñ “İrandağı UAEAnıñ kritik tikşerü häm küzätü tırışuların yaqlawına” basım yasadı häm Grossi belän agentlığınıñ “fidaqärlege häm professionallege" öçen räxmät belderde.
Grossineñ tulı intervyusı yäkşämbe könne "Face the Nation with Margaret Brennan" tapşıruında êfirğa çığaçaq.
