Amerika Quşma Ştatları tağın ber tapqır Berläşkän Millätlär Oyışması İminlek şurasınıñ Ğazzädä "kiçekmästän, şartsız häm daimi ut tuqtatu" taläp itkän rezolyutsiyäsenä veto quydı. Bu tawış birü Izrailneñ Fälästin cirlären qanunsız yawlap aluın tuqtatu öçen BMO quyğan waqıt çigen sanğa suqmıyça uzuı belän bergä turı kilde.
Rezolyutsiyä proyektın Daniya şuranıñ saylanğan 10 äğzası isemennän täqdim itte häm ul 14 yaqlawçı tawış aldı. Dokument "Izrailneñ Ğazzägä xärbi höcümnären kiñäytüe häm monıñ näticäsendä tınıç xalıqnıñ cäfa çigüe" turında tirän borçılu belderde.
Şulay uq, ul Izrailneñ gumanitar yärdäm kertü häm taratu çikläwlären"kiçekmästän häm şartsız" räweştä beterüen taläp itte häm Ğazzädä nindi dä bulsa "demografik yäisä territorial üzgäreşlär yasaw tırışlıqların" kire qaqtı.
AQŞ BMO xisaplarında yazılğan Ğazzä açlığı turındağı mäğlümatlarnı kire qağa
Daniyanıñ BMO wäkile Kristina Markus Lassen rezolyutsiyäneñ öç möhim taläpne üz êçenä aluın äytte. "Bu rezolyutsiyäneñ berdänber maqsatı – cäfa çigüçelärneñ xälen ciñeläytü häm bu qurqınıç suğışnı tuqtatuğa öleş kertü," – dip belderde ul tawış birü aldınnan.
Ämma AQŞnıñ Yaqın Könçığıştağı maxsus ilbaşı wäkile urınbasarı Morgan Ortagus Vaşingtonnıñ qararğa qarata oppozitsiyägä basuınıñ "kötelmägän närsä bulmayaçağın" añlattı. Anıñça, tekst "cirlektäge çınbarlıqnı yaqtırtmıy, yäğni gumanitar yärdämneñ ağımı artqan." Ul Izrailne yaqladı häm BMO xisaplarındağı açlıq turındağı mäğlümatlarnı kire qaqtı.
Dokumentta BMO tarafınnan xuplanğan xisapta Ğazzäneñ qayber töbäklärendä açlıq başlanuı häm sentyabr axırına Deir al-Balah häm Xan Yunısqa taraluı raslanuı nisbätennän "tirän borçılu" belderelä. Anda "açlıqnı tınıç xalıqqa qarata suğış ısulı bularaq qullanu" ğayeplänä häm "Hamas” häm başqa törkemnär qulındağı totqınnarnı kiçekmästän, xörmät belän häm şartsız azat itü" taläpläre qabatlana.
Pänceşämbe könne AQŞ 2023 yılnıñ oktyabrennän birle Ğazzädä utnı tuqtatırğa çaqıruçı BMO İminlek şurası rezolyutsiyälären altınçı tapqır veto itte.
Izrail 2023 yılnıñ oktyabrennän birle Ğazzägä qarşı genotsid alıp bara. Ul yaqınça 64 meñ fälästinlene, alarnıñ kübese xatın-qızlar häm balalar, üterde. Ğomere özelüçelär arasında yortları cimerelep xäräbälär astında qaluı uylanıluçı yaqınça 11 meñ fälästinle dä bar.
Êkspertlar isä Ğazzä xakimiyätläre xäbär itkän ülem sanınıñ çınbarlıqta küpkä yuğarıraq, yaqınça 200 meñgä citüen farazlıy.
Izrail, şulay uq, Xalıqara mäxkämädä genotsid êşe belän oçraşa.
Izrail BMO taläben sanğa suqmadı.
İminlek şurasındağı tawış birü BMO ğomum şurasınıñ Yordannıñ yawlap alınğan Könbatış üzänlege häm qamalıştağı Ğazzä yawın 12 ay eçendä tuqtatu turındağı qararın Izrailneñ ütämäwe belän bergä turı kilde.
Şura bu rezolyutsiyäne 2024 yılnıñ 18 sentyabrendä 124 tawış belän xupladı, 14 qarşı çıqtı, häm Izrailneñ "qanunsız" yawlawın ber yıl êçendä tuqtatuın taläp itte. Ul yawlawnı xalıqara xoquq buyınça daimi qanunsız ğamäl dip bäyäläde häm fälästinlelärneñ üzbilgelänü xoquqların rasladı.
BMOnıñ Fälästin missiyäse beldergänçä, Izrail ğäskärlären çığaru urınına "genotsid, aparteid häm êtnik çistartu" aşa qanunsız yawlawın tağın da köçäytte.
Missiyä Izrailneñ ğamälläre BMO şartnamäsen, 2024 yılnıñ iyülendäge Xalıqara mäxkämäneñ kiñäşmä qararın häm ğomum şura rezolyutsiyäsen sanğa suqmawın äytte. Mäxkämä qararı yawlawnı qanunsız dip bäyäläde häm anı "tiz arada" tuqtatu taläben quyğan ide.
Soñğı yıl eçendä Izrail Ğazzädä genotsidnı arttırdı, territoriyäneñ zur öleşlären xaräbägä äyländerde häm xalıqnı açlıqqa duçar itte. Yawlap alınğan Könbatış Yarda qanunsız siyonist urnaşularnı kiñäytü häm fälästinlelärne köçläp küçerü kübäyde.
BMOnıñ Fälästin missiyäse bu xälneñ Izrailneñ xalıqara xoquqnı sanğa suqmawın kürsätüen belderde. "Bu – cäzasızlıq däwam itü näticäse," – dip äytte ul.
