DÖNYA
2 min uqıu
Pandemiya kileşüe qabul itelde
Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması qabul itkän kileşü kizü waqıtlarında xezmättäşlekne arttıraçaq
Pandemiya kileşüe qabul itelde
The negotiations grew tense amid disagreements between wealthy and developing countries. / Photo: Reuters
20 May 2025

Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışması kiläçäktäge panemiyalarnı ütkärep cibärü öçen pandemiya kileşüen qabul itte.

Kileşü oyışma başlığı Tedros Adanom Gebreisuska kürä xalıq sälamätlege, fän häm küp yaqlı êş öçen ciñü bulıp tora.

Berläşkän Millätlär oyışmasınıñ sälamätlek saqlaw agentlığı sişämbe könne Kovid-19 krizisı belän başlanğan häm 3 yıldan artıq barğan söyläşülärdän soñ kiläçäktäge sälamätlek saqlaw krizislarına qarşı köräşkä qarağan tarixi Pandemiya kileşüen qabul itte.

Bu kileşü kiläçäktäge kizülär waqıtında global’ koordinaŝiyane, küzätüne häm vakŝinağa ireşüne yaxşırtıp, Kovid-19 çıqqaç barlıqqa kilgän reakŝiyalär häm xalıqara butalçıqlıqnı buldırmawnı maqsat itä.

Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışmasınıñ qarar qabul itü organı bulğan yıllıq ğomum şurası älege plannı sişämbe könne Jenevadağı üzägendä qabul itte.

Oyışma ğomum mödire Tedros Adanom Gebreisus tawışqa quyudan soñ: “Bu – tarixi kön. Bugenge köndä dön’ya äğza däwlätlärebezneñ liderlığı, xezmättäşlege häm yöklämäläre yärdämendä tağın da imin. Bu kileşü xalıq sälamätlege, fän häm küp yaqlı êş öçen ciñü bulıp tora. Kiläçäktäge pandemiya qurqınıçlarınnan dön’yanı tağın da yaxşı saqlıy alaçaq,” – dide.

Kileşü tağın da yaxşı xalıqara koordinaŝiya häm küzätü astında vakŝina häm däwalaw ısullarına ireşügä yünäläçäk, kizülärne irtä bilgeläwne häm yaxşıraq köräş alıp barunı maqsat itä.

İllärneñ kileşüneñ Patogennarğa ireşü häm faydaları belän urtaqlaşu PABS mexanizmınıñ neçkäleklären bilgelär öçen 2026 yılnıñ mayına qadär waqıtları bar.

PABS sisteması kizügä kiterä alaçaq patogennarğa ireşüne häm bolardan tuaçaq faydalar (vakŝina, testlar häm däwalanu ısulları) belän urtaqlaşunı üz êçenä ala.

PABS tögällängännän soñ kileşü raslana alınaçaq. Kileşüneñ ğamälgä kerüe öçen 60 raslaw kiräk.

Öyrän
İran İlbaşı tiz arada yañğır yawmağan oçraqta Tähran êvakuaśiyälänä alına, dip kisätte
“Kalmaegi” tayfunı Filippindä 188 keşeneñ ülemenä säbäp buldı, xäzer V’etnamda täêsirle
“Nvidia” citäkçese Qıtaynıñ yasalma aqıl yarışında ciñäçägen küzallıy
AQŞ häm Soğud Ğaräbstanı Kaliforniya çülendä berdäm xärbi öyränülär başladı
Filippinnän soñ ütergeç "Kalmaegi" tayfunı V'etnamğa taba yul tottı
İzrail 15 fälästinleneñ mäyeten Ğazzägä cibärde
Rusiyä Pokrovsk häm Kupyansktağı Ukraina ğaskärlären qoral taşlarğa çaqırdı
Sudannıñ Kordofan töbägendä 40 keşe üterelde
İzrailneñ Fälästin şähärlärenä höcümnäre arta
Filippindağı Kalmaegi tayfunında 90 keşe ülde
AQŞnıñ êlekkege ilbaşı urınbasarı Dik Çeyni 84 yäşendä wafat bulğan
Qıtay astronavtları ğaläm korabınıñ qaldıq belän bäreleşüe säbäple Cirgä soñraq qaytaçaq
AQŞ narkotik taşuçı köymägä höcüm itte
Qartlar yortındağı yanğında 10 keşe ülde
İzrailneñ  xalıqara futboldan çitläşterelüe öçen Böyekbritaniyädä 25 meñnän artıq keşe qul quyğan
Xaräbälär arasındağı iman: Ğazzädä 24 yıl yäşägän törek xatın-qızı
İzrail “Xamas” tapşırğan mäyetlärneñ üzeneñ ğaskäriläreneke buluın rasladı
Äfğanstanda 6,3 ball zurlığında cir teträw buldı, ülem oçraqları bar
İzrail Livannıñ könyağına höcüm itte
Karib diñgezendä “Melissa” dawılı arqasında, kim digändä, 50 keşe hälaq buldı