Törkiyä häm İtaliya arasındağı mönäsäbätlär 1856 yılğa qadär barıp totaşa; bu partnyerlık 2007 yılda strategik däräcägä kütärelde.
Çärşämbe könne Törkiyä Cömhüriyäteneñ tışqı êşlär ministrlığı ministr Fidannıñ 11-12 sentäbr könnärendä räsmi säfär belän İtaliyağa baraçağın açıqladı.
Xaqan Fidan İtaliyadä premyer-ministr urınbasarı, tışqı êşlär häm xalıqara xezmättäşlek ministrı Antonio Tayani belän küreşäçäk. İke ministr soñğı tapqır 14-15 may könnärendä Antaliyadä oyıştırılğan NATO tışqı êşlär ministrlarınıñ räsmi bulmağan cıyılışında küreşkän ide.
Bu säfär ike il arasındağı yuğarı däräcäle söyläşülärneñ däwamı bulıp tora. 29 apreldä Rimda Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan häm İtaliya premyerı Djordja Meloni citäkçelegendä 4nçe Törkiyä-İtaliya xökümätlärara oçraşuı uzğan ide.
1 avgustta İstanbulda Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan räislegendä Törkiyä-İtaliya-Liviya öç yaqlı liderlar oçraşuı oyıştırıldı.
Räsmi söyläşülär belän ber rättän Fidannıñ İtaliyaneñ aldınğı töşençä oyışmalarınnan berse bulğan “Istituto Affari Internazionali”dä çığış yasawı kötelä.
Ministrlık belderüenä kürä Fidan häm Tayani arasındağı söyläşülärdä Törkiyä belän İtaliya arasındağı startegik partnyerlık häm NATO ittifaqı, ike yaqlı yuğarı däräcäle säfärlärneñ ähämiyäte häm ike yaqlı säwdädä 40 milliard dollarlık maqsat qaralaçaq.
Änkara citäkçelege şulay uq Törkiyä-Awrupa berlege tamğaxanä berlegen yañartunıñ möhim buluına basım yasayaçaq häm ênergetika qurqınıçsızlığı, êlemtä häm saqlanu sänägäte ölkälärendä urtaq êş forsatları bäyälänäçäk.
Kön tärtibendä ayıruça qanunsız migraśiya, fänni häm texnologik innovaśiyalär, NATO belän bäyle mäs’älälär häm Törkiyä-Awrupa Berlege mönäsäbätläre bar. Taraflarnıñ Liviya, Fälästinneñ Ğazzä töbäge, Süriyä, Ukraina, İran häm Afrika mäs’älälärendä fiker alışuı kötelä.
Üsüçe partnyerlık
2024 yılda ike il arasındağı säwdä küläme 32,2 milliard dollarğa citep, İtaliyane Törkiyäneñ bar dönyadağı 5nçe, Awrupa berlegendäge 2nçe iñ zur êksport bazarı yasadı. Rimda oyıştırılğan soñğı xökümätlärara samitta liderlar säwdä külämen 40 milliard dollarğa citkerü maqsatın quydı.
Saqlanu häm ênergetika xezmättäşlektä töp tarmaqlar bulıp tora.martta Törkiyäneñ saqlanu şirkäte “Baykar” italiyale aviaśiya şirkäte “Leonardo” belän keşesez hawa sistemaları mäs’äläsendä partnyerlık kileşüenä qul quydı.
İyun ayında isä “Baykar” İtaliyaneñ “Piaggio Aerospace” şirkäten satıp alu êşlären tögälläde. Törkiyäneñ “Eurofighter Typhoon” reaktiv oçqıçların satıp alu ixtimalına qarağan söyläşülär dä däwam itä.
Ênergetika ölkäsendä isä Törkiyä häm İtaliya Könyaq gaz koridorında töp rollärne başqara.
Säyäsät häm säwdädän tış İtaliyadä yäşäwçe yaqınça 50 meñ keşelek törek cämğıyäte ilneñ sośial häm mädäni tormışına öleş kertä.
Turizm da köçle êlemtä bularaq alğa çığa; 2024tä 719 meñnän artı italiyale Törkiyägä yal itärgä kilde.
