DÖNYA
2 min uqıu
Avstraliyäneñ kön’yaq-könçığışında urman yanğınnarı: zur mäydannar kölgä äwerelä
Avstraliyäneñ kön’yaq-könçığışında bik tiz taraluçı urman yanğınnarı êvakuaśiyälärne mäcbüri qıla häm meñnärçä gektar cirlärne kölgä äwerelderä.
00:00
Avstraliyäneñ kön’yaq-könçığışında urman yanğınnarı: zur mäydannar kölgä äwerelä
Avstraliyada urman yanğınnarı
17 Fevral 2025

Sişämbe könne Avstraliyäneñ kön’yaq-könçığışında meñnärçä gektarlıq milli park yanğanda ber fermerlıq cämğıyäten turlısınça êvakuaśiyälädelär. Yanğın sünderüçelär bik tiz alğa baruçı ber yalqın bağanasın çarasızça tuqtatırğa mataşa.

Düşämbe kiçendä yäşen suğıp Viktoriya ştatınıñ başqalası Mel’burnğa yaqınça 300 çaqrım yıraqlıqtağı urmanlı taw sırtında urnaşqan Grampians milli parkında berniçä yanğın kiterep çığardı. Aşığıç yärdäm xezmätläre töbäkneñ könbatışındağı “Keçkenä çül” dip ataluçı parkta da bik tiz taraluçı ikençe ber yanğınnıñ 24 säğat’tän äzräk waqıt êçendä 65 meñ gektar cirne kölgä äwerelderüen citkerä. Bu Singapur qadär zurlıqtağı mäydan. 

Ğadättän tış xällär idaräse komissarı Rik Nugent jurnalistlarğa interv’yusında “Berkemneñ ğomere özelmäwe häm yaralanu oçrağı bulmawı öçen bik räxmätlemen” dide.

Viktoriyä urman yanğını xezmätennän Kris Xardman kiläse berniçä kön êçendä hawa şartlarınıñ yanğınnıñ kiñ cäyelü mömkinlegen arttıracağı turında kisätte. “Xäzerge waqıtta yanğın sünderüçelär xalıqnı saqlaw öçen qullarınnan kilgän här närsäne êşli”,-dide ul.

 “Viktoriyäneñ östendä êsse gömbäz”

Meteorologiyä belgeçe Kêvin Parkin êsse hawa dulqınnarı şarttlarınıñ şimbä könne Viktoriyäneñ qayber töbäklärendä xakimlek itäçägen häm yanğın qurqınıçın arttıracağın söyli. “Kiläse 7-10 köngä qarağanda töp xäbär - Viktoriya östendä êsse gömbäz bulaçağı”-di ul. “Atna axırında töbäktä êsse hawa dulqını şartlarınıñ urnaşuın häm kiläse atna buyı artaçağın kürsägez - şaqqatmağız. Cir qorı häm bu êsse şartlar däwam itsä, ul tağın da kibäçäk”.

Tikşerenüçelär tağın da yuğarı temperaturanıñ Avstraliya külämendä torğan sayın tağın da köçle tabiğıy afätlärgä kiterüen açıqladı. Fän ähelläre 1950nçe yıllardan birle ildä köçle yanğınnarda küzgä kürenerdäy artu küzätelüen terkäde.   

2019nçı-2020nçe yıllardağı moñarçı kürelmägän “Qara cäy” dip atalğan urman yanğınnarı 33 keşe häm millionlağan xaywannıñ ülemenä kiterde, kiñ urmannarnı cir belän tigezläde häm zur şähärlärne quyı töten belän qapladı.

Öyrän
Filippinnän soñ ütergeç "Kalmaegi" tayfunı V'etnamğa taba yul tottı
İzrail 15 fälästinleneñ mäyeten Ğazzägä cibärde
Rusiyä Pokrovsk häm Kupyansktağı Ukraina ğaskärlären qoral taşlarğa çaqırdı
Sudannıñ Kordofan töbägendä 40 keşe üterelde
İzrailneñ Fälästin şähärlärenä höcümnäre arta
Filippindağı Kalmaegi tayfunında 90 keşe ülde
AQŞnıñ êlekkege ilbaşı urınbasarı Dik Çeyni 84 yäşendä wafat bulğan
Qıtay astronavtları ğaläm korabınıñ qaldıq belän bäreleşüe säbäple Cirgä soñraq qaytaçaq
AQŞ narkotik taşuçı köymägä höcüm itte
Qartlar yortındağı yanğında 10 keşe ülde
İzrailneñ  xalıqara futboldan çitläşterelüe öçen Böyekbritaniyädä 25 meñnän artıq keşe qul quyğan
Xaräbälär arasındağı iman: Ğazzädä 24 yıl yäşägän törek xatın-qızı
İzrail “Xamas” tapşırğan mäyetlärneñ üzeneñ ğaskäriläreneke buluın rasladı
Äfğanstanda 6,3 ball zurlığında cir teträw buldı, ülem oçraqları bar
İzrail Livannıñ könyağına höcüm itte
Karib diñgezendä “Melissa” dawılı arqasında, kim digändä, 50 keşe hälaq buldı
Meksikada kibettä bulğan şartlawda kimendä 23 keşe ülde
Yordannıñ basıp alınğan Könbatış üzänlegendä İzrail kilep urnaşuçıları 3 fälästinlene yaraladı
Mal’divlar dön’yada berençe bulıp buınnar arası tämäke tıyuın ğamälgä aşıra
Livan ilbaşı Awn armiyägä İzrail agressiyäsenä qarşı cawap birergä quştı