Nepal başministrı düşämbe könne üzeneñ waqıtlı xökümätenä öç yaña ministr bilgeläde. Bu xökümät mart ayında yaña saylawlar ütkärü öçen cawaplı, çönki uzğan atnadağı köçle uram protestları êlekke xökümätneñ tarqaluına kiterde.
Gimalay ileneñ berençe xatın-qız premyer-ministrı Suşila Karki, Ênergetika ministrı itep Kulman Ghisingnı, Finans ministrı itep Rameshore Khanalnı häm Êçke eşlär ministrı itep Om Prakash Aryalnı bilgeläde.
73 yäşendäge Karki 12 sentyäbrdä başministr itep bilgelände. Ul 2016-2017 yıllarda Yuğarı mäxkämä räise bulıp eşlägändä populyar şäxes buldı häm xökümättäge korrupśiyägä qarşı toruı belän tanıldı.
Uzğan atnadağı "Z buını protestı" dip atalğan zur uram cıyınnarı näticäsendä kimendä 72 keşe ülgän, yözlärçä keşe yaralanğan. Armiya, xällär naçarayğaç, komendant säğäten kertte häm Karkine waqıtlı xökümät citäkçese itep bilgeläw turında kileşte. Bu xökümät altı ay eçendä saylaw ütkäräçäk.
Karki yäkşämbe könne yasağan belderüendä: “Min bu wazıyfağa üz telägem belän tügel, ä uramdağı tawışlar Suşila Karkiga cawaplılıq birelergä tiyeş dip taläp itkän öçen kildem. Bez monda barı tik altı ayğa birelgän wazıyfanı tögälläw häm cawaplılıqnı yaña xökümätkä häm ministrlarğa tapşıru öçen genä”, - dip äytte.
Karkineñ, ber yaqtan, yäş protestçılarnıñ kötkännäre belän ölkän yäştäge säyäsi liderlarnıñ taläplären balanslarğa tırışqanda, şul uq waqıtta köçle protestlardan soñ tarqalğan xökümät qorılışın yañadan tözüe kiräk.
Karki: “Xäzer bezgä korrupśiyäne beterü, yaxşı idarä itü häm iqtisadi tigezlek öçen eşlärgä kiräk”, - dide.
Student Chandra Lal Mehta, mart ayında saylaw ütkärelgändä saylawçılar yäşräk citäkçene saylar dip ışana, ämma Karkineñ xökem eşläre ölkäsendäge täcribäsen anıñ premyer-ministr wazıyfasına turı kilüçe sıyfat dip sanıy.
Êşmäkär Shrawan Dahl Karkine waqıtlı xökümätne citäkläw öçen turı kilüçe keşe dip sanıy, çönki anı armiya häm xalıq yaqlıy. “Anıñ maqsatı – saylaw ütkärü häm bez anıñ bu wazıyfanı uñışlı başqaruına ışanabız”, - dip äytte.
2017 yılnıñ aprelendä qanun çığaruçılar Karkine Yuğarı mäxkämä räise bulğanda ğädel bulmawda ğäyepläp, anı wazıyfadan çığaru tırışlığın yasadılar, ämma bu tırışlıq uñışsız buldı häm xökem sistemasına höcüm dip tänqitlände.
Zur külämle uram cıyınnarı 8 sentyäbrdä qısqa waqıtlı sośial çeltärlärne tıyu arqasında başlanıp kitte. Un meñnärçä protestçı, bigräk tä yäşlär, korrupśiyä häm fäqirlekkä qağılışlı açu-borçuları belän uramğa çıqtı, ä säyäsi citäkçelärneñ balaları "nepo balalar" dip atalğan bay tormış belän yäşi ide.
Protestlar köç qullanuga äylände, protestçılar Parlament binasına höcüm itte, ä politsiya ut açtı. 9 sentyäbrdä protestçılar ilbaşı ofisların, Yuğarı mäxkämäne, töp xökümät ministrlıqların häm berniçä poliśiya bülekçäsen utqa birde. Şulay uq, töp ğailälärneñ biznesları häm yortları, şul isäptän Nepalda populyar supermarket çeltäre kibetläre höcümgä duçar buldı.
Tınıçlıq armiya uramnarnı üz kontrolenä alğaç häm protestçılar, armiya häm ilbaşı arasında waqıtlı xökümät turında söyläşülär başlanğaç qına urnaştırıldı.
