Yakşämbe irtäsendä İran raketaları barı Izrail cirlärenä genä tügel, şul uq waqıtta, anıñ fänni ğorurlığı bulğan üzägenä dä tirän ütep kerde.

Dönyawi fännär, fizika häm ximiyä ölkäsendä yıllar buyı başqarğan êşçänlekläre belän dönyaküläm tanılgan tikşerenü üzäge Veyśman fännär institutı turıdan-turı höcüm näticäsendä nık zarar kürde. Izrail räsmiläre häm galimnär bu höcümne taktik häm simvolik bärü bularaq bäyäläde.

Professor Oren Şuldiner 16 yıl buyı anıñ laboratoriyäse urnaşkan binanıñ cimerekläre yanında basıp: “Alar Izrail fäneneñ tacına zarar kiterügä ireşte,” — dide .

“Bu alar öçen ruxi ciñü.”

Höcüm näticäsendä ülüçelär bulmasa da, täesire bik zur buldı.

İke bina turıdan-turı höcümgä duçar buldı — bersendä dön’yawi fännär laboratoriyäläre urnaşqan, ikençese - tözelep kilüçe.

Kim digändä, tagın unlap bina zarar kürde, täräzälär watıldı, qorıç strukturaları bögelde häm katlawlı tikşerenü möxitläre yanğan xaräbälärgä äwerelde.

Objects lay scattred at the site of an Iranian missile strike on the campus of the Weizmann Instit

“Bu küp keşelärneñ gomere buyı başqarğan êşe ide,” — dide professor Sarel Fleyşman. “Kayber laboratoriyälär tulısınça cimerelde. Çınlap ta, berni dä kalmadı.”

İran yaña taktika kullandı

Yıllar buyı Izrail, Tährannıñ atom-töş programmasın kiçekterü yäki tuqtatu öçen, İrannıñ atom-töş galimnären yäşeren räweştä üterep kilde.

Soñgı höcüm belän İran Izrailneñ fänni êlitaların da maksat itep alunıñ ğadel uyın bulaçağın kürsätte.

1934 yılda nigez salıngan häm Izrailneñ berençe ilbaşı isemen yörtüçe Veyśman institutı dönyanıñ iñ aldınğı tikşerenü üzäkläre arasında sanala.

Ul Izrailneñ berençe kompyuterın tözegän häm ilneñ saqlanu industriyäse, bigräk tä, “Elbit Systems” saqlanu kompaniyäse belän, xezmättäşlek itä.

Bu bäyläneş, analitik Yoel Guzansky fikerençä, anı maksat itep alu öçen säbäp bulgan bulırga mömkin. “İnstitut Izrail fänni progressın simvollaştıra,” — dide ul. “Häm İran yullama cibärä: ‘Sez bezneñ galimnärne nişanğa alsağız, bez seznekelärne alırbız.’”

Bu İrannıñ Veyśman institutı belän bäyläneşle galimnärne berençe tapqır maksat itep aluı tügel. 2023 yılda Izrail xakimiyätläre Veyśman kampusında yäşäwçe atom-töş galimen ezläw häm üterü öçen İran belän bäyläneşle dip sanalgan plannı tuqtattı. Basıp alıngan Könçığış Yerusalimda berniçä fälästinle şöbhäle plan başqarılgançı totkarlanğan ide.

Ämma xäzerge höcüm êlekkege plannardan küpkä alga kitte.

Şuldiner üz laboratoriyäseneñ cimerekläre arasında yörgändä qaltırağan tawış belän bolay dide: “Bernine dä qotqarıp bulmıy. Bernindi êzläre kalmagan. Bezneñ barlıq tikşerenülär tuqtaldı. Kabat torğızu öçen yıllar kiräk bulaçaq.”

Kampus älegä yabıq kileş, galimnär üz êşlären qayçan häm niçek yañartırga ikänen farazlıy. Cimerelülärdän tış, üzara höcümnär konfliktnıñ yaña däräcägä küçüen kürsätä — xäzer ul raketalar ğına tügel, aqıllarnı da qolaçlıy.

“Bu bezneñ fänni êşlärebezgä bik zur zarar kiterde,” — dide Şuldiner.