İspaniya xäbär agentlığı ”EFE” beldergänçä, dön’yanıñ 1000 nän artıq ğalime, kübesençä psixologlar häm neyronologlar, Fälästinneñ Ğazzäsendä utnı tuqtatırğa öndägän häm xalıqara cämäğat’çelekneñ İzrailgä gumanitar xoquqnı xörmät itüe öçen basım yasawın sorap yazılğan açıq xatqa qul quydılar. Anı imzalawçılar arasında Norvegiyädän Nobel’ premiyäse laureatları May-Britt Mozer häm Êdvard Moser belän Yaponiyädän Susumu Tonegava da bar. Berniçä İspaniya tikşerenüçese dä älege xatqa qul quydı. Alar arasında Kajal institutınıñ Neyro yasalma intellekt häm robot törkeme äğ’zası Pablo Lanillos da bar.
Lanillos “EFE” xäbär agentlığına:“Bu çaqıru köçle, çönki neyronologlardan, baş miyeneñ mondıy bäreleşlärne niçek qabul itüen häm êşkärtüen tikşergän keşelärdän kilä”,-dide.
Xatta “Xamas”nıñ 2023 nçe yılnıñ 7 nçe oktyabrendäge höcümnäre, totqınnarnı totu, ber yıldan artıq êlek başlanğan bäreleşlärdä Ğazzäda 48 meñnän artıq keşene ütergän İzrailneñ “isäpsez-xisapsız suğış cinayät’läre”n dä kertep barlıq yaqlarnıñ köç qullanuı, qırıslığı ğayeplänä.
“Barlıq xalıqlar öçen”
Ğalimnär äytüençä, töbäk tınıç häm bergä yäşäw mömkinlegen bozğan cimergeç köç qullanu, qırıslıq häm üç alu cirlegenä äylängän,“näfrät, ülem häm yuq itü” böten cirne biläp alğan.
“EFE” citkergänçä, xatta keşe psixologiyäseneñ yış qına bäreleşkän törkemnär arasındağı ayırmanı küpertep kürsätüe, läkin şul uq waqıtta global’ êmpatiya häm xezmättäşlek mömkinlegenä işarät itüe belderelä.
Ğalimnär xalıqara cämäğat’çelekne suğışnı tuqtatu öçen İzrail’gä basım yasarğa öndädelär. Moña qoral satunı tuqtatu yäki xezmättäşlek kileşüären yañadan qaraw da kerä.
”Bez İzrail xalqına qarşı tügel. Bez barlıq xalıqlar -İzrail, Fälästin, Livan xalqı belän bergä, alarnıñ yanında”,- diyelä xatta.
Alar İzrailneñ xäzerge säyäsätläreneñ fälästinlelärgä tözätep bulmaslıq zıyan kiterüen häm üz xalqınıñ iminlegenä qurqınıç tudıruın yaqlıylar.
Xat Franśiyäneñ Sorbon universitetı häm AQŞtağı Prinston universitetı tikşerenüçeläre tarafınnan başlanğan.
