Qıtay şirkäte, qamilläşterelgän metan yağulı raketa oçırtıp, qabat qullanıla aluçanlığına yünälä
Üzäge Pekinda urnaşqan “LandSpace” 2023 yılda metan belän êşläwçe raketa oçrtıp, qabat qullanıluı mömkin ğäläm oçışları öçen möhim dip kürengän çista häm ışanıçlı şuşı yağulıq qullanuğa qızıqsınu artqaç äydäp baruçı buldı
Qıtay şirkäte, qamilläşterelgän metan yağulı raketa oçırtıp, qabat qullanıla aluçanlığına yünälä
The methane-powered Zhuque-2E Y2 rocket lifts off from Jiuquan, launching six satellites into orbit. / Photo: Reuters
17 May 2025

Qıtaynıñ “LandSpace Technology” şirkäte tarafınnan êşläp çığarılğan, metan yagulığı belän eşläwçe yaña raketa altı iyärçenne orbitaga cibärde. Bu, şirkätneñ arzan häm çistaraq yağulıq qullanıp, qabat qullanıla torğan raketalar eşläp çığarırğa ömetlänüen kürsätä.

“Zhuque-2E Y2” taşuçı raketası 12:12 (0412 GMT) säğattä Qıtaynıñ tönyaq-könbatışında urnaşqan Jiuquan iyärçen cibärü üzägennän oçırtıldı. Bu – “Zhuque-2” seriyäse öçen bişençe oçış bulıp tora, dip belderde şirkät.

Pekin şähärendä urnaşqan “LandSpace” 2023 yılnıñ iyül ayında metan häm sıyıq kislorod yağulığı belän eşläwçe raketa cibärüçe dönyada berençe şirkät buldı. Bu AQŞnıñ “SpaceX” häm “Jeff Bezos' Blue Origin” kebek köndäşlärennän alda buldı.

Sonğı yıllarda metan yağulığı belän eşläwçe taşuçı raketalarğa qızıqsınu arttı. Bu yağulıq azraq pıçrata, iminräk häm arzanraq dip sanala häm qabat qullanıla torğan raketalar öçen yaraşlı.

“LandSpace” raketanıñ yök taşu mömkinlegen arttırdı, bu isä Qıtaynıñ kiñäyüçe ğäläm säwdäse (kommerśiyäle kosmos) industriyäsendä kübäygän taläplärne kürsätä. Bu “Starlink”qa alternativa bulırday iyärçennär törkemen tözü öçen köndäşlekne arttıra.

Metan yağulığı belän berençe uñışlı oçış

Metan yağulığı belän berençe uñışlı oçış real iyärçennärne taşımadı, ämma 2023 yılnıñ dekabrendä ikençe oçış öç iyärçenne orbitaga cibärde. Şimbä könne altı iyärçen orbitaga cibärelde.

“SpaceX” başlatıp cibärgän qabat qullanıla torğan raketalar oçış häm ğäläm transportı öçen çığımnarnı kimetä ala. “LandSpace”neñ nigez saluçısı häm başqarma direktorı Zhang Changwu şirkätneñ qabat qullanıla torğan raketalar eşläp çığara başlawın häm 2025 yılnıñ ikençe yartısında sınaw oçışı ütkärergä planlaştıruın äytte.

“Zhuque-2” seriyäsenä qarawçı soñğı model texnik yañartular belän tä'min itelgän, bu şirkätneñ qabat qullanıla torğan raketa cibärü maqsatına ireşüenä yardäm itäçäk.

Şimbä könne “LandSpace” sıyıq kislorod häm metannı qaynaw noqtalarınnan tübän temperaturada suıtu ısulın qullandı, bu isä êtärgeç köçen arttıra.

Qıtayda kommersiyäle ğäläm şirkätläre 2014 yıldan birle xökümät bu industriyägä xosusıy investiśiyälärgä röxsät birgännän soñ tizlek belän üsä başladı. “LandSpace” bu ölkädä berençelärdän häm iñ yaxşı finanslanğan şirkätlärdän berse buldı.

2015nçe yılda tözelgän “LandSpace” venture kapital firması HongShan (elekke Sequoia Capital China), Qıtaynıñ “Country Garden” tözeleş şirkäteneñ investiśiyä bülege häm däwlät tarafınnan finanslanğan “China SME Development Fund” kebek investorlar tarafınnan finanslandı.

“LandSpace” 2023nçe yılnıñ dekabrendä alğa kitkän citeşterü öçen yünältelgän däwlät fondınnan 900 million yuan (120 million dollar) cıydı, ä 2020 yılda 1.2 milliard yuan (170 million dollar) cıydı, dip kürsätä Qıtay şirkät bazaları.

Öyrän
Li Qiang: “Qıtay Awstraliyä belän "strategik urtaqlıqnı” üsterergä äzer
AQŞ sankśiyäläre “Rosneft” häm “Lukoil”ğa awır täêsir itte
Tramp Kanada belän barlıq säwdä söyläşülären tuqtatuın citkerde
Awrupa Berlege Rusiyäneñ Hindstan häm Qıtaydağı bankları häm oyışmalarına qarata sankśiyälär kertte
“Amazon” meñnärçä xezmätkärne robotlar belän almaştıraçaq
Tramp Hindstanğa Rusiyä neften almasqa basım yasıy
Tramp qıtlıq turında söylägändä, Rusiyä üz iqtisadı häm gaz çığarunı yaqladı
Altın bäyäse rekord däräcädä arttı
Bitcoin iñ yuğarı däräcägä citte
Awrupa Berlege häm Tramp Rusiyä ênergiyäsenä sankśiyä kertü turında söyläşte
Tramp “Hyundai”nıñ qulğa alınğan 500 êşçesen, kübese Könyaq Koreyadan, qanunsız qaçaq dip bilgeläde
Tramp G20 sammitınıñ 2026nçı yılda Mayamida uzaçağın belderde
Törkiyä berençe yartıyıllıqta 6,3 milliard dollar turıdan-turı çit il investiśiyälären cälep itte
“Aselsan” yılnıñ berençe yartısında rekord 1,3 milliard dollarlıq êksport kileşüen imzaladı
Qıtay Paqıstanğa 3,4 milliard dollarlıq säwdä kreditın yañartıp birde
Bötendönya bankı Ğıyraq, Süriyä häm Livan öçen 1 milliard dollardan artıq byudjetnı rasladı
Altın bäyäläreneñ kütärelüe Hindstannıñ “PNG Jewellers” şirkäten yaña brend buldıruğa êtärde
Tramp Qıtaynıñ AQŞqa siräk minerallar êksportın yañadan başlayaçağın söyläde
Säwdä suğışı üsep kilüçe bazarlarğa pandemiyädän zurraq zıyan saldı
Törkiyäneñ berençe yözä torğan tabiği gaz citeşterü platforması Qara diñgez portına barıp citte