MÄDÄNİYÄT
2 min uqıu
"Baş miye çerü"- yılnıñ süze
Oxford 2024 nçe yılnıñ süzen açıqladı: "Baş miye çerü"
00:00
"Baş miye çerü"- yılnıñ süze
28 Fevral 2025

Oxford Languages 2024nçe yılnıñ süze bularaq "baş miye çerü" (brain rot) süzen sayladı. Bu saylaw sanlı texnologiyäne qullanunıñ aqılğa, tanıp belügä täêsir itüe turındağı borçularnıñ artuın kürsätä.

37 meñnän artıq keşe qatnaşqan onlayn soraştıruda, "baş miye çerü" süze sanlı çor arqasında kilep çıqqan tanıp belü bozıluın iň yaxşı añlata torğan süz bulıp çıqtı.

Bu süzne qullanu 2023-2024nçe yıllarda 230%qa artqan. Bu śifrlı mäğ’lümat qullanu kiterep çığara torğan borçularnıñ niçaqlı artuın kürsätä.

Oxford "baş miye çerü"ne ayıruça onlayn êçtäleklärne artıq qullanğanda keşeneñ psixik häm intellektual’ säläteneñ naçarayı dip bilgeläde.

TikTok kebek platformalarda yäş’lär, bu süzne üzläreneñ media ğadätlären tänqıyt’läw öçen qullanalar. Bu xäl yäş’lärneñ sanlı bäyleleklären belülären kürsätä.

Belgeçlär êkran qarşında küp utırunıñ häm tübän sıyfatlı êçtäleklärneñ bigräk tä yäş’lärneñ iğ’tibarlı buluına, icadi häm psixik sälamätlegenä citdi qurqınıç tudıruına basım yasıy.

Sälamätlek saqlaw üzäklärendä beleşmä xezmäte açıldı

Amerika Quşma Ştatlarındağı psixik sälamätlek üzäkläre "baş miye çerü"neñ täêsiren açıqlaw häm anı buldırmaw öçen beleşmä xezmäte birä başladı.  

1854 nçe yılda Genri Dêvid Toro qullanğan bu metafora sanlı çor barlıqqa kitergän borçılular belän yañadan kön tärtibenä kilde. Bu problemanıñ yaña bulmağanın, läkin sanlı çorda tağın da tiränäyüen kürsätä.

"Baş miye çerü" "demure", "slop", "dynamic pricing", "romantasy" häm "lore" kebek başqa kandidatlardan alda tora.

Oxford Languages başlığı äytüençä, bu saylaw virtual’ tormış êvolyuśiyäsen häm internet kul’turasınıñ telgä yoğıntısın çağıldıra.  

Oxford Languages produkt direktorı Kêtrin Konnor Martin: "Yıl süze - tel belgeçlegen qullanu häm urtaqlaşu, yılnı çağıldıru häm dön’yanıñ törle oçmaqlarındağı keşelärne telneñ üzgärüçän tabiğate belän mäşğul’ itü öçen unikal’ ısul”,- dide.  

"Baş miye çerü" süzeneñ yıl süze bulıp saylanuı sanlı çornıñ telebezgä häm psixik sälamätlegebezgä niçek täêsir itüe turında citdi kisätü bulıp tora. Bu situaśya bezneñ śifrlı texnologiya qullanu ğadätlärebezne küzdän kiçerü kiräklegen assızıqlıy.  

Öyrän
Osman Xämdi bäy yasağan portret  1,5 million dollarğa aukśionğa çığarıldı
Franśiyädä Luvrnı talağanda 8 qıymmätle äsärneñ urlanuı raslandı, 4 qaraqnı êzlilär
Törkiyäneñ futbol taqımı Dönya kuboğına saylap aluda Bolgariya komandasın ciñde
2025nçe yılğı Nobel Tınıçlıq bülägen venesuêlalı oppoziśiya liderı Mariya Korina Maçado aldı
Kreml Nobel tınıçlıq premiyäse öçen Trampnı yaqlayaçağın belderde
Törkiyädä 2200 yıllıq 60 qaber tabıldı
Meditsina buyınça 2025 yılğı Nobel premiyäse immun sisteması tikşerenüläre yasağan 3 ğalimgä birelde
“Galatasaray” Çempionnar ligası matçında “Liverpul’”nı 1-0 isäbe belän ciñde
Törkiyäneñ borınğı şähäre Troyada 4500 yıllıq altın broş tabıldı
UEFA İzrailne qatnaştırmaw mäsäläsen qarıy, AQŞ isä 2026nçı yılğı Dönya çempionatına yanıy
“Fälästin öçen bergä”: xäyriyä konśertı aldınnan tanılğan şäxeslär videoda bergä cıyıldı
İstanbulda Törkiyäneñ texnologiya festivale "TEXNOFEST"  başlandı
Törkiyäneñ xatın-qızlar voleybol komandası bötendönya finalında, basketbolçılar-Awrupada alğa bara
İñ qıymmätle sport kartoçkası: Djordan–Brayant kartı 12,9 million dollarğa satıldı
Törkiyäneñ Laodikeia borınğı qalasında 2 meñ yıllıq parlament binası tabıldı
“Mişlen beleşmäse” Kapadokiyada saylağan restorannarnı açıqlayaçaq
Törkiyä muzeyları êş säğätlären ozınayta
Franśiyädä “PSG” ciñüeñ qotlaw çaralarında 2 keşe hälaq bulğan
“PSG” UEFA Çempionnar ligasında “İnter”nı 5:0 isäbe belän ciñde
Parijda Çempionnar ligası finalı aldınnan 5 meñ 400 poliśiya xezmätkäre wazıyfa başqaraçaq