Awstraliya häm Hindstan saqlanu ministrları pänceşämbe könne yaña ike yaqlı iminlek kileşüe imzaladı. Bu kileşü, Awstraliya fikerençä, Hind-Tın okeanı töbäge totrıqlılığın yaqlıy.
“Rajnatx Singx - 2013 yıldan birle Awstraliyägä vizit yasağan berençe Hindstan saqlanu ministrı buldı”, - dip belderde anıñ Awstraliya wazıyfadaşı Riçard Marles.
“Awstraliya häm Hindstan yuğarı däräcädäge iminlek partnerları, häm bezneñ saqlanu xezmättäşlege Hind-Tın okeanı töbäge totrıklılığın yaqlaw öçen praktikağa yünälderelgän näticälär birä”, - dip äytelde Marles ofisı belderüendä.
Marles häm Singx imzalağan kileşü ike armiya arasında urtaq personal söyläşüläre forumın buldıru häm su astı köymälären qotqaru xezmättäşlegen üz êçenä aldı.
“Bügen imzalanğan ike yaqlı kileşülär bezneñ saqlanu partnerlığıbıznıñ möhim üseşen häm anıñ kiläçäge öçen urtaq ambitsiyälärebezne çağıldıra”, - dip belderde Marles imzalaw aldınnan.
Saqlanu mönäsäbätläreneñ yaqınayuı iyül ayında açıqlandı, Hindstan berençe tapqır Avstraliyädä ütkärelgän ike yıllıq “Talisman Sabre” xärbi künegülärendä qatnaştı.
“Talisman Sabre” 2005 yılda AQŞ häm Avstraliya arasında urtaq künegü bularaq başlanğan ide. Bıyıl anda 19 ilneñ 35,000nän artıq xärbi xezmätkäre qatnaştı.
Hindstannıñ AQŞ-Qıtay köräşendäge role
Hindstan häm Awstraliya AQŞ häm Yaponiya belän “Quad” isemle alyans aşa bäylängän.
Bu dürt ilneñ tışqı êşlär ministrları iyül ayında Waşingtonda oçraşıp, Hind-Tın okeanı töbägendä diñgez iminlege ölkäsendä xezmättäşlekne kiñäytü turında kileşte.
Awstraliya Strategik Siyasät İnstitutınıñ ölkän xezmätkäre Raji Rajagopalan Singxneñ Avstraliyägä vizitın “simvolik häm praktik yaqtan bik möhim” dip bäyäläde.
Ul Hindstan saqlanu ministrınıñ 12 yıl buyı Avstraliyägä säfär yasamağan buluın, ä Marlesneñ Hindstanğa berniçä tapqır yuğarı däräcädäge oçraşular öçen baruın äytte.
Rajagopalan Hindstannıñ ike yaqlı mönäsäbätlärdän faydalanıp, Hind-Tın okeanı töbägendä Qıtay häm AQŞ arasında strategik köräşkä qatnaşuın äytte.
“Hindstannıñ AQŞ belän yaqınayuına täesir itüçe tarixiy ikelänülär bar. Läkin Hindstan pragmatik räweştä Qıtay anıñ milli iminlek problemalarınıñ berençe urınında toruın añlıy, häm bu problema belän idarä itü öçen AQŞ belän xezmättäşlek itärgä kiräklegen tanıy,” dip äytte Rajagopalan.
Awstraliya üzeneñ Könyaq Tın okeanı utraw kürşeläre belän ike yaqlı iminlek mönäsäbätlären nığıta.
Düşämbe könne Awstraliya Papua-Yaña Gvineya belän saqlanu kileşüe imzaladı, bu kileşü ike ilneñ saqlanu sistemaların integraśiyäläşteräçäk.
Bu Awstraliyäneñ ANZUS kileşüennän başqa, AQŞ häm Yaña Zelandiya belän 1951 yılda imzalanğan, alyans däräcäsendäge berdänber iminlek kileşüe.
