Osman Xämdi bäy yasağan portret 1,5 million dollarğa aukśionğa çığarıldı

Osman Xämdi bäyneñ xatını Nailä xanımnıñ 1880nçe yıllarda yasalğan, tik ozaq waqıt yäşerelep yatqan portretı rekord bäyägä -1,5 million dollarğa satuğa quyıldı

Osman Xämdi bäy yasağan portret 1,5 million dollarğa aukśionğa çığarıldı. / TRT World and Agencies

Osman Xämdi bäy üzeneñ xatını Nailä xanımnı surätlägän siräk portret auksionda 1,5 million dollar bäyä belän täqdim itelde.

1880 yıllarda maylı buyaw belän kindergä yasalğan äsär 98 x 68 sm zurlığında. Ul Osman Xämdi bäyneñ iñ tanılğan äsärläre qadär bilgele tügel, çönki distälärçä yıl ğailä qulında bula, soñraq xosusıy kollektsiyägä küçä.

1995 yılda satılğanğa qadär, bu portret Osman Xämdi bäy häm anıñ xatını Nailä xanımnıñ onığı Cänan Sarc (1913-2012) yortında êlenep tora. Fransiyada Mari Palyart iseme belän tuğan Nailä xanım rässam Osman Xämdi bäyneñ ikençe xatını bula.

İstanbuldağı Sakıp Sabancı muzeyında Nailä xanımnıñ tağın ber portretı saqlana, anda rässam xatının altın fon artında sul profil'dä surätlägän.

Muzey belderüençä, altınsu tös traditsion räweştä İslam, Urta ğasır Awrupa häm irtä Renessans räsemnärendä izge figuralarnı surätläw öçen qullanılğan. Osman Xämdi bäy, kinderdä xatın-qızlarnı surätlägän berençe törek rässamnarınıñ berse bularaq, bu töstä Nailä xanımnıñ portretında figuranıñ izgeleklären asısıklaw öçen faydalanğan.

Altı ay êlek Osman Xämdi bäyneñ "Qahwä äzerläw" isemle äsäre dä Londondağı “Sotheby’s” auksionında 1 million funt-sterlingqa ($1.3 million) satılıp, iğtibarnı cälep itte.

1881 yılda yasalğan bu äsär ozak yıllar yuğalğan dip sanaldı häm barı aqlı-qaralı fotoräsem aşa bilgele ide. Ul da, şulay uq, yöz yıldan artıq Awrupa xosusıy kollektsiyälärendä saqlanıp, yañadan tabıldı.

Osman Xämdi bäyneñ icadi mirası

Osman Xämdi bäyneñ iñ tanılğan äsäre "Taşbaqa öyrätüçe" (Kaplumbağa Terbiyecisi). Ul 1906 yılda yasala häm İstanbuldağı Pera muzeyında kürsätelä.

Bu kartina törek räsem sänğate tarixında iñ simvolik häm qıymmätle äsärlärdän sanala, häm êlekke kürgäzmälärdä rekord bäyälärgä ireşkän.

Osman Xämdi bäy yuğarı qatlaw Ğosmanlı ğailäsendä tua häm 1860 yıllarda Parijğa xoquq öyränü öçen cibärelä, läkin ul üzeneñ yulın räsem sänğatendä häm arxeologiyada taba.

İstanbulğa qaytqaç, ul diplomatik wazıyfalar başqara häm küp sanda arxeologik êkspeditsiyälär citäkli. 1882 yılda İstanbul sänğat akademiyäsenä nigez salıp, anıñ berençe citäkçese bula häm yaña buın törek rässamnarın tärbiyäli.

Könbatış räsem texnikaların qullanıp, Könçığış temaların surätlägän rässam bularaq, ul 19nçı ğasırda üseş alğan orientalizm sänğatenä öleş kertä, şul uq waqıtta, möselman mädäniyäten tirän añlap, Ğosmanlı tormışın ixtiram belän häm centekle räweştä taswirlıy.